Τα προϊόντα Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.) διέπονται από τον Κανονισμό (ΕΚ) 510/2006 του Συμβουλίου της 20.03.2006 σχετικά με την προστασία των ονομασιών προέλευσης των γεωργικών προϊόντων και τροφίμων.
«Ονομασία Προέλευσης: το όνομα μιας περιοχής, ενός συγκεκριμένου τόπου ή, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, μιας χώρας, το οποίο χρησιμοποιείται για την περιγραφή ενός γεωργικού προϊόντος ή ενός τροφίμου που κατάγεται από τη συγκεκριμένη περιοχή, τον συγκεκριμένο τόπο ή τη συγκεκριμένη χώρα, του οποίου η ποιότητα ή τα χαρακτηριστικά οφείλονται ουσιαστικά ή αποκλειστικά στο ιδιαίτερο γεωγραφικό περιβάλλον που περιλαμβάνει τους εγγενείς φυσικούς και ανθρώπινους παράγοντες, του οποίου η παραγωγή, η μεταποίηση και η επεξεργασία πραγματοποιούνται στην οριοθετημένη γεωγραφική περιοχή».
Έτσι, ένα τυρί για να μπορεί να φέρει τον τίτλο του ΠΟΠ προϊόντος θα πρέπει:
Να παρασκευάζεται και να ωριμάζει αποκλειστικά και μόνο μέσα σε νομοθετικά οριοθετημένη γεωγραφική περιοχή
Το γάλα ως α’ ύλη να προέρχεται από φυλές ζώων εκτρεφόμενες παραδοσιακά στην παραπάνω περιοχή των οποίων η διατροφή να βασίζεται στη φυσική της χλωρίδα
Να παράγεται με τρόπο παραδοσιακό, σύμφωνα με την πείρα και τις τεχνικές τυροκόμησης της περιοχής
Μέχρι σήμερα έχουν αναγνωρισθεί σύμφωνα με την Κοινοτική νομοθεσία συνολικά 21 Ελληνικά τυριά Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π), με κορωνίδα την Ελληνική Φέτα.
Τα τυριά πρέπει να φυλάσσονται σε θερμοκρασία από 1-4°C. Είναι σημαντικό να αγοράζετε τόση ποσότητα τυριού όση σας είναι απαραίτητη για την κάλυψη των διατροφικών σας αναγκών διάρκειας 2-3 ημερών. Εναλλακτικά και πιο πρακτικά προτιμήστε τα συσκευασμένα τυριά σε κενό αέρος (vacuum) ή ταπεράκι με φυσική παστεριωμένη άλμη.
Μια καλή τυριέρα συντήρησης είναι ιδανική για τη φύλαξή του με την προϋπόθεση να μην τοποθετείτε μαζί μαλακά και σκληρά τυριά. Για τα μεν μαλακά τυριά, είναι καλό να επιστρέφετε σύντομα την ποσότητα που δε θα καταναλώσετε στο ψυγείο. Αντιθέτως, τα σκληρά και ημίσκληρα τυριά συνιστάται να μένουν λίγη ώρα εκτός ψυγείου σε θερμοκρασία περιβάλλοντος πριν καταναλωθούν αφού έτσι απελευθερώνουν όλο το άρωμα και τη γεύση τους.
Για τη σωστή κοπή των τυριών θα πρέπει τα μαχαίρια που χρησιμοποιείτε να είναι επαρκώς ακονισμένα για να μην καταστρέφεται η δομή του τυριού κατά το κόψιμο. Επίσης καλό είναι να προμηθευτείτε με ειδικά μαχαίρια κοπής τα οποία φέρουν δύο μικρές μύτες στην άκρη τους διευκολύνοντας με τον τρόπο αυτό το σερβίρισμα των πολύ μικρών κομματιών. Ένα ξύλο κοπής τυριού θα σας φανεί επίσης πολύ χρήσιμο. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στον καθαρισμό των σκευών που χρησιμοποιείτε. Μην κόβετε διαφορετικού είδους τυριά χωρίς να έχει προηγηθεί καθαρισμός μαχαιριού και ξύλου κοπής. Επίσης, μην τοποθετείτε κατά το σερβίρισμα τα μαλακά και τα σκληρά τυριά στην ίδια πιατέλα. Οι διαφορετικοί τρόποι επεξεργασίας τους τους προσδίδουν και διαφορετικά χαρακτηριστικά. Το άρωμα, η γεύση και η υφή τους είναι παράγοντες που δε θα πρέπει να επικαλύπτονται για να μπορούν να αποκαλύπτονται σε όλη τους την έκταση. Τα σχήματα των κομματιών του τυριού ποικίλλουν· φέτες, τρίγωνα, κύβοι ή μικρά παραλληλόγραμμα. Τα σκληρά τυριά μπορείτε φυσικά και να τα τρίψετε.
Θα πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην επιλογή του τρόπου κατανάλωσης του κάθε τυριού. Και αυτό γιατί παράγοντες όπως η σκληρότητα, η αλατότητα, η υφή, η γεύση και το άρωμα διαφέρουν ανά τύπο προκαλώντας και διαφοροποιήσεις στα γαστρονομικά αποτελέσματα.
Ο ειδικοί πάντως συμφωνούν ότι το τυρί αναδεικνύεται όταν τρώγεται ωμό. Απολαύστε τα επιτραπέζια, μέσα σε σαλάτες ή και μαγειρεμένα μαζί με άλλα προϊόντα, με κρέας, ζυμαρικά, μέσα σε σάλτσες, σε διάφορες πίτες ή ακόμα και σε γλυκά. Εξαιρετικά αποτελέσματα έχουν μερικοί τύποι τυριών, όπως η φρουμαέλα, όταν ψηθούν ή τηγανισθούν ακόμα και χωρίς υπόστρωμα λαδιού. Βάλτε λοιπόν τη φαντασία και τη δημιουργικότητά σας σε δράση έχοντας δίπλα σας άριστους γαστρονομικούς συμμάχους.
Το τυρί αποτελεί από τα αρχαία χρόνια έως σήμερα μια άριστη λύση για τη μακρά συντήρηση του γάλακτος. Θα ορίζαμε, λοιπόν, την παραγωγή του τυριού ως τη διαδικασία αποχωρισμού των στερεών συστατικών του γάλακτος από τον γαλακτικό ορό σε ένα νέο προϊόν με νέα υφή, γεύση και άρωμα, που όμως διατηρεί αναλλοίωτα όλα τα προτερήματα της α’ ύλης του: πρωτεΐνες, ασβέστιο, λιπαρά, βιταμίνες καθώς και σειρές αλάτων και ιχνοστοιχείων. Ένα άλλο ισχυρό πλεονέκτημα του τυριού είναι ότι λόγω του πολύ μικρότερου όγκου του σε σχέση με το γάλα απορροφάται καλύτερα από τον οργανισμό.
Αν και υπάρχουν πολλές διαθέσιμες ποικιλίες τυριών με διαφορετική υφή, γεύση και άρωμα, όλα τα είδη διατηρούν κάποια βασικά χαρακτηριστικά που τα καθιστούν πολύτιμα για τη διατροφή του ανθρώπου. Είναι λοιπόν το τυρί ένα πολύ ωφέλιμο προϊόν για τον άνθρωπο και ταυτόχρονα μια απολαυστική και χορταστική πρόταση για κάθε γεύμα όλες τις ώρες της ημέρας. Λόγω της διατροφικής τους αξίας είναι απαραίτητο να καταναλώνονται 2-3 φορές την ημέρα
Ασβέστιο:
Το γνωστότερο ίσως συστατικό των τυριών και όλων των γαλακτοκομικών προϊόντων είναι το ασβέστιο. Το ασβέστιο που προσλαμβάνουμε καθημερινά από τη διατροφή μας αποτελεί το κυριότερο ‘δομικό υλικό’ των οστών μας, αφού συμβάλλει στη διαμόρφωση πυκνών και δυνατών οστών σχηματίζοντας με το φώσφορο τους κρυστάλλους υδροξυ-απατίτη. Κατέχει επίσης σημαντικό ρόλο στη διαδικασία πήξης του αίματος, στη λειτουργία του νευρικού και μυϊκού συστήματος, στη ρύθμιση πολλών ενζυμικών συστημάτων του μεταβολισμού και στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης. Η ανεπαρκής πρόσληψη ασβεστίου είναι ο σημαντικότερος διατροφικός παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση οστεοπόρωσης. Αν και η περιεκτικότητα των τυριών σε ασβέστιο ποικίλλει ανάλογα με το είδος, στις περισσότερες περιπτώσεις τα 60gr τυριού μας παρέχουν το 30-60% της Συνιστώμενης Ημερήσιας Πρόσληψης ασβεστίου.
Βιταμίνες: Οι βιταμίνες που λαμβάνουμε από τα τυροκομικά προϊόντα είναι:
-Βιταμίνη Α: απαραίτητη για την καλή όραση, βοηθά την άμυνα του οργανισμού, τα οστά, τα μαλλιά, τα δόντια και τα ούλα.
-Βιταμίνη Β2: απαραίτητη για τη μετατροπή της πρωτεΐνης, του λίπους και των υδατανθράκων των τροφίμων σε γλυκόζη, έτσι ώστε τα κύτταρα να μπορούν να την χρησιμοποιήσουν για ενέργεια. Διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην προστασία των αντιοξειδωτικών, είναι αναγκαία για τη διατήρηση της καλής κατάστασης των οφθαλμών και τέλος κρατά δέρμα και μαλλιά υγιή.
-Βιταμίνη Β12: βοηθά τη νεανική ανάπτυξη, διατηρεί υγιές το νευρικό σύστημα και βελτιώνει την αυτοσυγκέντρωση, τη μνήμη και την ισορροπία.
-Βιταμίνη C: προάγει το ανοσοποιητικό σύστημα αυξάνοντας την αντίσταση του αίματος στις μολύνσεις, όπως το κρύο και η γρίπη. Είναι επίσης ένα αντιοξειδωτικό που εκτελεί ποικίλους ρόλους στο σώμα καθώς βοηθά στη υγεία των ούλων και των δοντιών, στην επούλωση των τραυμάτων, στη διέγερση του μηχανισμού παραγωγής λευκών αιμοσφαιρίων, στην απορρόφηση του σιδήρου από τις τροφές και στο σχηματισμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων του αίματος.
-Βιταμίνη D: εξασφαλίζει ισχυρά οστά βοηθώντας στη συγκέντρωση του ασβεστίου και του μαγνησίου στα κόκκαλα. Είναι επίσης απαραίτητη για την απορρόφηση του ασβεστίου από τα τρόφιμα, ενώ σχετίζεται με την καλή λειτουργία των πνευμόνων.
-Βιταμίνη E: πρόκειται για ένα αντιοξειδωτικό που εξουδετερώνει τις επιβλαβείς ελεύθερες ρίζες στο σώμα, οι οποίες προκαλούν αλλαγές στο DNA των κυττάρων. Είναι πολύ σημαντική γιατί προσφέρει καρδιαγγειακή προστασία και ενισχύει τη χρησιμοποίηση της βιταμίνης Α.
-Βιταμίνη K: βοηθά στην πήξη του αίματος και διαδραματίζει ένα σημαντικό ρόλο στην παραγωγή των πρωτεϊνών που κρατούν υγιή τα δόντια.
Πρωτεΐνες:
Τα τυροκομικά προϊόντα είναι μια πλούσια πηγή πρωτεϊνών, οι οποίες είναι απαραίτητες στη διατροφή του ανθρώπου. Οι πρωτεΐνες δημιουργούνται από αμινοξέα, 22 στο σύνολό τους, από τα οποία 8 είναι βασικά. Η έλλειψη ενός από τα βασικά αμινοξέα προκαλεί την αναποτελεσματικότητα των υπολοίπων. Τα τυριά είναι πλούσια πηγή του τύπου πρωτεΐνης, η οποία παρέχει την κατάλληλη ισορροπία των 8 βασικών αμινοξέων. Επίσης, η πρωτεΐνη του τυριού έχει τη μεγαλύτερη βιολογική αξία –μετά από αυτή του αυγού- και την ιδιότητα να αλληλοσυμπληρώνεται με τις πρωτεΐνες άλλων βασικών τροφίμων, όπως π.χ. του ψωμιού αυξάνοντας την βιολογική τους αξία. Λόγω της ωριμάνσεως που υφίσταται το τυρί, η πρωτεΐνη διασπάται σε πεπτίδια μικρού μοριακού βάρους με αποτέλεσμα να γίνεται περισσότερο εύπεπτη και να αφομοιώνεται πλήρως από τον οργανισμό.